Τι είναι η ανοσία;
Είναι η δυνατότητα ενός οργανισμού με την βοήθεια του ανοσοποιητικού του συστήματος να αμύνεται και να αποκρούει χωρίς σοβαρές συνέπειες κάποιον βλαπτικό παράγοντα. Στην περίπτωσή μας να αποκρούει τον ιό SARS-CoV-2. Όλα τα άτομα με ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού αναπτύσσουν αντίδραση μετά από λοίμωξη που συμπεριλαμβάνει την χυμική και την κυττατική ανοσία. Οσα αναφέρουμε αφορούν την χυμική απόκριση που περιλαμβάνει τα αντισώματα κατά πρωτεινών του ιού.
Πώς αποκτάται η ανοσία στον ιό;
Με 2 τρόπους, είτε με μόλυνση από τον ιό και λοίμωξη με συμπτώματα ή χωρίς συμπτώματα (φυσική ανοσία) είτε με εμβολιασμό (τεχνητή ανοσία)
Πώς διαπιστώνουμε την ανοσία στον ιό;
Η κατανόησή μας για την απόκριση στον ιό SARS-CoV-2 είναι ακόμη ελλιπής όμως προχωρά γρήγορα και προς το παρόν μετράμε την χυμική απόκριση δηλαδή τα αντισώματα που παράγονται κατά των πρωτεινών του ιού.
Αν μετά από νόσηση δεν ανιχνεύονται αντισώματα ή είναι σε χαμηλά επίπεδα στον οργανισμό μου, αυτό σημαίνει ότι δεν έχω ανοσία;
Όχι , επειδή υπάρχει και η προσαρμοσμένη ανοσία μέσω Τ-κυττάρων μετά από φυσική λοίμωξη, η οποία αν και δεν είναι πλήρως κατανοητή, συμβάλλει πιθανώς στην προστασία από τον ιό.
Η ανοσία που απέκτησα έναντι του ιού με προφυλάσσει και από πιθανές μεταλλάξεις του ιού;
Δεν είναι γνωστό εάν και σε ποιο βαθμό η ιογενής εξέλιξη και η εμφάνιση νέων ιογενών μεταλλάξεων μπορεί να επηρεάσουν την ανοσία από την εκ νέου μόλυνση. Ωστόσο όσον αφορά τα εμβόλια οι τεχνολογίες παραγωγής τους επιτρέπουν την συνεχή και γρήγορη ενημέρωσή τους με τις νέες μεταλλάξεις
Πότε εμφανίζονται στον οργανισμό και ανιχνεύονται τα αντισώματα;
Τα αντισώματα εμφανίζονται στον οργανισμό λίγες μέρες έως εβδομάδες μετά την λοίμωξη και είναι 3 ειδών IgM-IgG-IgA. Πρώτα εμφανίζονται τα IgM και λίγο μετά τα IgG. Η ανίχνευσή των 2 (IgG-IgM) βοηθά μόνο για επιβεβαίωση της λοίμωξης ή για επιδημιολογικούς σκοπούς.
Τα επίπεδα IgG φαίνεται να μειώνονται πιο αργά με την πάροδο του χρόνου από τα επίπεδα άλλων κατηγοριών αντισωμάτων. Επομένως, οι προσδιορισμοί που μετρούν το ολικό αντίσωμα ή το IgG μπορεί να έχουν υψηλότερη ευαισθησία καθώς ο χρόνος μεταξύ μόλυνσης και ελέγχου αντισωμάτων αυξάνεται.
Συνήθως συνιστάται έλεγχος των IgG αντισωμάτων 3 βδομάδες μετά την έναρξη της νόσου.
ΠΡΟΣΟΧΗ : Δεν χρησιμοποιούμε τον έλεγχο αντισωμάτων για διάγνωση της λοίμωξης από τον ιό. Η διάγνωση γίνεται με PCR
Ποια αντισώματα ανιχνεύουμε μετά τον εμβολιασμό και πότε;
Ανιχνεύουμε IgG εξουδετερωτικά αντισώματα έναντι της πρωτείνης (spike) S
Καλύτερη περίοδος μετά τις 3 εβδομάδες.
Συνιστάται ο έλεγχος να γίνεται με αντιδραστήρια εταιριών με έγκριση από το FDA USA ή EMA
Πόσο χρόνο παραμένουν τα αντισώματα στον οργανισμό;
Αν και οι ανοσολογικοί συσχετισμοί προστασίας δεν είναι πλήρως κατανοητοί, τα στοιχεία δείχνουν ότι η ανάπτυξη αντισωμάτων μετά τη μόλυνση παρέχει πιθανώς κάποιο βαθμό ανοσίας. Aντισώματα αναπτύσσονται περίπου στο 90-95% αλλά η παραγωγή αντισωμάτων μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τον προσδιορισμό και μερικές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι περίπου 5-10% δεν αναπτύσσουν ανιχνεύσιμα αντισώματα IgG μετά τη μόλυνση
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η φυσική λοίμωξη με SARS-CoV-2 με επακόλουθη ανάπτυξη αντισωμάτων μπορεί να προσδώσει κάποιο επίπεδο ανοσίας για τουλάχιστον 3 μήνες. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό σε ποιο βαθμό οι αναδυόμενες ιογενείς μεταλλάξεις μπορούν να επηρεάσουν την ανοσία από επακόλουθη μόλυνση.
Στους εμβολιασμούς που επιτυγχάνουν ανοσοαπόκριση ίσως η ανοσία που προκαλείται από το εμβόλιο είναι για τουλάχιστον 6 μήνες.
Η ανίχνευση αντισωμάτων εξασφαλίζει ανοσία από νέα λοίμωξη του ιού;
Μπορεί να υπάρξει νέα λοίμωξη από τον ιό ωστόσο φαίνεται από τις έως τώρα μελέτες ότι, άτομα με αντισώματα έναντι του ιού είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν εκ νέου λοίμωξη σε σχέση με άτομα χωρίς αντισώματα.
Παρόλο που παραμένει αβέβαιο σε ποιο βαθμό και για πόσο καιρό τα άτομα με αντισώματα προστατεύονται από την επανεμφάνιση με SARS-CoV-2 ή ποια συγκέντρωση αντισωμάτων μπορεί να χρειαστεί για την παροχή τέτοιας προστασίας, μελέτες δείχνουν μείωση κατά 80 – 90% της συχνότητας εμφάνισης για τουλάχιστον 6 μήνες μεταξύ των θετικών σε αντισώματα ατόμων.
Παναγιώτης Μακρίδης Ιατρός Βιοπαθολόγος-Μικροβιολόγος
