Τι είναι τα τρανς λιπαρά
Τα τρανς λιπαρά γενικά, είναι ακόρεστα λιπαρά οξέα και υπάρχουν είτε φυσικά σε μικρή ποσότητα σε ζωικής προέλευσης τρόφιμα, όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά, είτε τεχνητά, μέσω υδρογόνωσης. Αυτό συμβαίνει στη βιομηχανία ώστε να ενισχύσουν τη γεύση του τροφίμου, να αυξήσουν τη διάρκεια ζωής του και να μετατρέψουν τα έλαια από υγρή σε στερεή μορφή σε θερμοκρασία δωματίου.
Aυτοί οι τύποι των ελαίων μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεταξύ άλλων σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής αλλά και σε λιπαρές ύλες για επαναλαμβανόμενο τηγάνισμα. Η παραγωγή εναλλακτικών μειγμάτων λιπαρών υλών με πολύ χαμηλή συγκέντρωση τρανς λιπαρών αλλά αντίστοιχες τεχνολογικές ιδιότητες με τα τυπικά μερικώς υδρογονωμένα έλαια, είναι εφικτή. Παρόλα αυτά, μερικώς υδρογονωμένα έλαια, με σημαντική συγκέντρωση τρανς λιπαρών εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές τροφίμων.
Πώς επιδρούν στην υγεία μας;
Τα τεχνητά trans λιπαρά οξέα επιδρούν στην υγεία αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς οδηγούν σε αύξηση της «κακής» LDL χοληστερόλης και μείωση της «καλής» HDL χοληστερόλης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει μια μελέτη, η οποία έδειξε ότι μια ημερήσια πρόσληψη 4g τρανς λιπαρών οξέων (σε μια δίαιτα των 2000 Kcal) σχετίζονταν με 23% αύξηση κινδύνου στεφανιαίας νόσου. Επίσης σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας έχουν συσχετιστεί και με κάποιες μορφές καρκίνου. Η σύσταση πλέον είναι η πρόσληψη των τρανς λιπαρών να είναι μικρότερη από το 1% .
Ποια τρόφιμα περιέχουν trans λιπαρά;
- αρτοσκευάσματα, στις έτοιμες ζύμες ψυγείου
- συσκευασμένα σνακ ( μπισκότα, έτοιμα κέικ, γκοφρέτες, ντόνατς κ.α)
- έτοιμες σάλτσες και dressing για σαλάτες
- τηγανιτά τρόφιμα ( πατατάκια, πατάτες τηγανιτές, κοτόπουλο, χάμπουργκερ, δακτυλίδια κρεμμυδιών κ.α)
- έτοιμα προτηγανισμένα και συσκευασμένα τρόφιμα
- τηγανισμένα λάδια που χρησιμοποιούνται επαναλαμβανόμενα
Τι ελέγχουμε στην ετικέτα του τροφίμου;
Είναι πολύ σημαντικό να ελέγχουμε την ετικέτα των τροφίμων, ειδικά αν πρόκειται για τρόφιμα που είναι έτοιμα προς κατανάλωση (γλυκίσματα, αρτοποιήματα, σνακ, κατεψυγμένες πίτσες και σφολιατοειδή) ή παρασκευάζονται στιγμιαία, όπως για παράδειγμα με την προσθήκη νερού (πχ noodles). Τα τρόφιμα που περιέχουν trans λιπαρά το αναγράφουν στην ετικέτα, εάν η περιεκτικότητα είναι μεγαλύτερη από 1γρ. Στην περίπτωση που είναι μικρότερη από 1γρ και δεν αναγράφεται. Ωστόσο ελέγξτε τα συστατικά του προϊόντος για την έκφραση «μερικώς υδρογονωμένα λιπαρά» που σημαίνει ότι περιέχει κάποια ποσότητα trans λιπαρών.
Διαγνωστικές εξετάσεις
Στο ιατρείο μας εκτελούνται όλες οι εξετάσεις λιπιδαιμικού προφίλ είτε διάγνωσης είτε παρακολούθησης. Ενδεικτικά αναφέρουμε χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, ΗDL, LDL, Lp(a), apoA, ApoB, ηλεκτροφόρηση λιποπρωτεινών αλλά και εξετάσεις που συνδέονται με ολα τα καρδιοαγγειακά νοσήματα.
